สำนักธรรมศาสตร์และการเมือง | Academy of Moral and Political Sciences

รศ. ดร.โกวิท วงศ์สุรวัฒน์ภาคีสมาชิก การกำเนิดขึ้นของรัฐบาลแบบคณะรัฐมนตรีและตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในอังกฤษเกิดจากปัจจัยหลากหลายประการที่สะสมกันมาและส่งผลกระทบต่อเนื่องกันเป็นลูกโซ่ หรือเรียกว่าเป็น “ปัจจัยเชิงปฏิกิริยา” เริ่มตั้งแต่ “พัฒนาการของการปกครองในอังกฤษ” ซึ่งมีพัฒนาการผ่านระยะเวลามาเกือบพันปีนับแต่การจากไปของชาวโรมันกระทั่งการมีรัฐสภาเกิดขึ้นเป็นครั้งแรก อำนาจเด็ดขาดของพระมหากษัตริย์ค่อย ๆ ถูกจำกัดลงเป็นลำดับ ได้สั่งสมและก่อสร้างรากฐานรูปแบบการปกครองที่มีรัฐสภา มีการแบ่งอำนาจให้แก่ขุนนาง เสนาบดี รวมถึงก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงราชวงศ์ต่าง ๆ กระทั่งมาถึงราชวงศ์ทิวดอร์  ซึ่งในช่วงนี้เป็นจุดกำเนิดของ “ปัญหาด้านศาสนาในอังกฤษ” ส่งผลให้มีการแยกนิกายของคริสต์ศาสนาออกมาเป็นนิกายอังกฤษ จนกลายเป็นที่ยึดถือและค่านิยมของชาวอังกฤษว่าพระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษจะต้องเป็นโปรเตสแตนต์ที่นับถือนิกายอังกฤษเท่านั้น ปัจจัยเช่นนี้เองที่กลายเป็นส่วนหนึ่งของพัฒนาการทางการปกครองในอังกฤษและก่อให้เกิด “กฎหมายเกี่ยวกับการสืบราชสันติวงศ์” ที่สำคัญได้แก่ …

ศ. ดร.ผลิน ภู่จรูญราชบัณฑิต ในการดำรงอยู่ของมนุษย์นั้นแท้จริงแล้วต้องการเพียงแค่ปัจจัยสี่เท่านั้นแต่ด้วยความฉลาดเฉลียวของมนุษย์ทำให้มนุษย์พยายามทำให้ตัวเองได้รับประโยชน์สูงสุดเพื่อตอบสนองความต้องการที่ไม่เคยพอ ตัวแปรนี้นับได้ว่าเป็นหนึ่งในเหตุผลที่ทำให้โลกของเราประสบกับความวุ่นวายและความยุ่งยากมาตั้งแต่ในอดีตมาจนถึงปัจจุบัน จากการทำสงครามเพื่อแย่งชิงมาสู่สงครามทางการค้าที่ใช้กิจกรรมทางธุรกิจเป็นกลไกเพื่อตอบสนองความต้องการดังกล่าว ทำให้เกิดกระบวนการแปรเปลี่ยนทรัพยากรให้กลายเป็นสินค้าและบริการที่สร้างความพึงพอใจให้กับทุกฝ่ายได้ ซึ่งแน่นอนว่าไม่เท่าเทียมกันได้ทุกคนแต่สามารถยกระดับมาตรฐานชีวิตความเป็นอยู่โดยรวมได้อย่างดี ในขณะที่หนึ่งในตัวแปรที่นำมาซึ่งความพึงพอใจนั้นคือ ทรัพยากรธรรมชาติที่นำมาใช้กลับถูกนำมาใช้อย่างมากเกินไปจนเป็นการทำลายทรัพยากรลงทุกวัน ทำให้การเติบโตที่ต้องการแทนที่จะเป็นความมั่งคั่งที่ยั่งยืนกลับนำมาซึ่งความเสื่อมถอยอย่างไม่น่าเชื่อ ปรากฏการณ์ที่ชัดเจนมากยิ่งขึ้นทุกวันนำมาซึ่งความท้าท้ายในการจัดการศักยภาพสังคมที่มีอยู่ให้เป็นความมั่งคั่งที่ยั่งยืนก่อนที่ทุกอย่างจะสายเกินแก้

ศ. ดร.ผาสุก พงษ์ไพจิตรภาคีสมาชิก นักการเงินมีชื่อเสียงอ้างถึงรายงานของบริษัทการเงินใหญ่ของโลก Credit Suisse (CS) บอกว่าไทยเหลื่อมล้ำสูงที่สุดในโลกส่งผลให้มีการอภิปรายกันอย่างกว้างขวางในสื่อสังคมและสื่อมวลชนว่าจริงหรือ? บทความนี้ประมวลข้อมูลจากรายงานของ CS การอภิปรายกันดังกล่าว และแสดงข้อมูลจากงานศึกษาของคณะวิจัยที่คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาฯ และธรรมศาสตร์ที่พบว่าไทยมีความเหลื่อมล้ำสูงด้านทรัพย์สินจริง แต่ที่สุดในโลกหรือไม่ ตอบยากเพราะผู้มั่งมีไม่เปิดเผยข้อมูล และการเปรียบเทียบระหว่างประเทศในเรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องง่าย รายงานของ CS เองไม่ได้บอกเช่นนั้น แต่ได้แสดงข้อมูลว่าไทยอยู่ในกลุ่มประเทศเหลื่อมล้ำสูงด้านทรัพย์สินใน 40 ประเทศที่ศึกษา ประเด็นจึงไม่ใช่ว่า ไทยเหลื่อมล้ำสูงที่สุดในโลกหรือไม่ …

ศ. ดร.ไพฑูรย์ สินลารัตน์ภาคีสมาชิก ปัญหาของการเรียนการสอนที่ผ่านมาปัญหาหนึ่งคือ ครูไม่รู้จักและไม่เข้าใจปรัชญาของการศึกษาที่หลากหลายอย่างเพียงพออ  ไม่รู้จักและไม่เข้าใจว่าผู้เรียนที่มีความหลากหลาย การเรียนรู้ย่อมมีความแตกต่างกัน  อีกทั้งครูยังมีความรู้ไม่ตรงกับที่ผู้ใช้ต้องการ สถาบันการผลิตครูไม่มีความรู้ที่เพียงพอในทุกเรื่อง การเรียนการสอนเน้นเพียงความรู้ในทางทฤษฎีแต่นำไปปฏิบัติไม่ได้  ทางออกของปัญหาคือ ครูต้องรู้จักเด็กที่ตนสอนนั้นมีความหลากหลาย ดังนั้นการเรียนการสอนจึงต้องมีความหลากหลาย ครูต้องรู้จักเด็กตามสภาพที่เป็นจริง ครูต้องมีประสบการณ์ในการสอนและการสัมผัสกับเด็กมาก่อน ครูต้องได้รับการฝึกฝนและเตรียมตัวเพื่อทำงานในสภาพแตกต่างกัน และที่สำคัญคือ ครูต้องรู้เนื้อหาที่หลากหลายอย่างเพียงพอ  ครูจึงต้องได้รับการปรับปรุง พัฒนา รวมทั้งเรียนรู้ปัญหามาก่อนที่จะทำการสอนในโรงเรียนที่หลากหลาย การเป็นครูนั้นต้องสร้างแรงบันดาลใจให้กับนักเรียน สร้างให้เด็กมีคุณธรรมจริยธรรม สามารถสอนตัวเองได้ มีความคิดสร้างสรรค์ …

รศ. ดร.ดารณี อุทัยรัตนกิจภาคีสมาชิก การศึกษาแบบเรียนรวม คือ การจัดการการศึกษาเพื่อให้ผู้เรียนที่มีความต้องการพิเศษได้บรรลุศักยภาพสูงสุดแห่งตนในโรงเรียนเดียวกันกับเด็กปรกติ ในชุมชนใกล้บ้าน เป็นการนำความช่วยเหลือ สนับสนุน เข้ามาในโรงเรียนหรือในห้องเรียน เพื่อประโยชน์ของผู้เรียนทุกคน เป็นการจัดการศึกษาที่คำนึงถึงความหลากหลายเพื่อสร้างโอกาสให้ทุกคนในชุมชนท้องถิ่นเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพ เปิดทางให้มีการสนับสนุนการศึกษาทางเลือกที่หลากหลาย สนองความต้องการของเด็กและเยาวชนเฉพาะกลุ่ม เฉพาะพื้นที่ที่ต่างวัฒนธรรม บนฐานการมีส่วนร่วมจัดการของชุมชนท้องถิ่นด้วย การศึกษาแบบเรียนรวมจึงเป็นการศึกษาสำหรับผู้เรียนทุกระดับความสามารถ ทุกเชื้อชาติ ภาษา และสถานะทางเศรษฐกิจและสังคม และจัดให้มีบริการเสริมตามความต้องการของแต่ละบุคคล การศึกษาแบบเรียนรวมเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างสังคมสำหรับทุกคน ไม่ว่าจะมีความแตกต่างกันทางเชื้อชาติ ความพิการ เพศ …

ศ. ดร.ไผทชิต เอกจริยกรราชบัณฑิต ประเทศไทยเป็นอีกประเทศหนึ่งที่มีปัญหาในทางปฏิบัติและในทางกฎหมายเกี่ยวกับการให้บริการขนส่งคนโดยสารโดยรถยนต์ส่วนบุคคลผ่านแอปพลิเคชัน เนื่องจากกฎหมายยังไม่อนุญาตให้มีการให้บริการในลักษณะดังกล่าวได้ ซึ่งในต่างประเทศก็เคยมีปัญหาในเรื่องนี้มาแล้ว ในที่สุดหลายประเทศเห็นประโยชน์จากบริการในลักษณะนี้ จึงได้มีการออกกฎหมายอนุญาต แต่มีการกำหนดเงื่อนไขที่แตกต่างกันไปบ้างในแต่ละประเทศ เมื่อพิจารณาถึงข้อดีข้อเสียทั้งหมดแล้วสมควรที่ประเทศไทยจะแก้กฎหมายอนุญาตให้กระทำได้เช่นเดียวกับต่างประเทศ แต่ควรมีมาตรการในการกำกับดูแลหลายประการเพื่อคุ้มครองคนโดยสาร เช่น การกำหนดให้ผู้ให้บริการต้องมาจดทะเบียนกับกรมการขนส่งทางบก มีใบอนุญาตขับขี่สาธารณะเพิ่มเติม มีการประกันภัยเพื่อคุ้มครองความรับผิดต่อคนโดยสาร

ศ. ดร.ศักดา ธนิตกุลภาคีสมาชิก การควบคุมโรคมาเร็กซ์ (Marek’s disease) นับได้ว่าเป็นความท้าทายสำคัญที่สุดต่อความอยู่รอดของการเลี้ยงไก่เชิงพาณิชย์ทั่วโลก เนื่องจากโรคมาเร็กซ์เป็นเชื้อไวรัสสัตว์ปีกที่มีความร้ายแรงถึงขนาดที่สามารถทำลายไก่ทั้งฝูงได้  ทั้งนี้ การควบคุมโรคมาเร็กซ์โดยการใช้วัคซีนถือได้ว่าค่อนข้างมีประสิทธิภาพ  ในปัจจุบัน ประเทศไทยได้รับการจัดอันดับเป็นผู้ผลิตไก่เนื้ออันดับที่ ๙ (มีสัดส่วนการผลิตคิดเป็นร้อยละ ๒ ของการผลิตทั้งโลก) และได้รับการจัดอันดับเป็นผู้ส่งออกไก่เนื้อเป็นอันดับที่ ๕ ของโลก  อนึ่ง ร้อยละ ๓๐-๔๐ ของการผลิตไก่เนื้อของประเทศไทย ถูกส่งออกไปยังญี่ปุ่น (ร้อยละ …

รศ. ดร.ประจักษ์ ปฏิทัศน์ภาคีสมาชิก ความยากจนคือองค์รวมทั้งหมดของผลลัพธ์ที่เกิดจากพลวัตรการปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลกับสภาพแวดล้อมที่บุคคลดำเนินชีวิต คนยากจนเพราะขาดการเรียนรู้ที่จะปรับตัวในการประกอบอาชีพอย่างเหมาะสม และเท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาวะแวดล้อมทางเศรษฐกิจ การแก้ปัญหาความยากจนและความเหลื่อมล้ำให้สำเร็จอย่างยั่งยืน รัฐจึงจำเป็นต้องแก้ปัญหาอย่างเป็นองค์รวม โดยมุ่งเน้นที่การปรับแก้พฤติกรรมการประกอบอาชีพของคนยากจน และภาคีผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในปัญหาความยากจนทุกภาคส่วน ให้ร่วมกันส่งเสริมการเรียนรู้และประคับประคองคนยากจนให้สามารถปรับตัวอย่างเท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาวะแวดล้อมทางเศรษฐกิจ กลายเป็นผู้ได้รับประโยชน์จากการเปลี่ยนแปลง ซึ่งมีแนวทางทำได้หลายแนวทาง แต่แนวทางการพัฒนาคนยาจนให้มีชุดความคิดการเป็นผู้ประกอบการโดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง น่าจะเป็นแนวทางที่เหมาะสมที่สุด เพราะจะส่งผลทำให้คนยากจนสามารถดิ้นรนหลุดพ้นจากวงจรความยากจนได้ด้วยตัวเอง และยังป้องกันมิให้บุคคลกลับเข้าสู่วงจรความยากจนซ้ำอีก อย่างยั่งยืน ภาคีผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในปัญหาความยากจน มีอย่างน้อย  ๓ ภาคส่วน ที่ถือเป็นต้นตอทำให้เกิดปัญหาความยากจนและความเหลื่อมล้ำซ้ำซากในสังคมไทย ได้แก่ ๑) …

ศ. ร.ท. ดร.บรรจบ บรรณรุจิภาคีสมาชิก คำสอนของพระพุทธเจ้าแบ่งเป็น ๒ ส่วนใหญ่ ๆ คือ ธรรมกับวินัย  “วินัย” จัดเป็นหมวดโดยอาศัยพฤติกรรมการทำผิดและการปรับโทษเป็นหลักในการบัญญัติ  ส่วน “ธรรม” คือ คำสอนที่ทรงแสดงโปรดสาวกในโอกาสต่าง ๆ ที่เป็นธรรมบรรยายทั่วไป ไม่มีชุดหลักธรรมก็มี ที่มีหัวข้อธรรมเป็นชุด ๆ ก็มี ประกอบด้วยธรรมชุดละ ๒ ข้อบ้าง …