by ศ. ดร.จตุรนต์ ถิระวัฒน์
ภาคีสมาชิก
เทคโนโลยีสำหรับเศรษฐกิจดิจิทัลเข้ามามีบทบาทต่อประชาชนในสังคมของทุกรัฐในการใช้ชีวิตประจำวันเพื่ออำนวยความสะดวกในการติดต่อสื่อสาร ประกอบวิชาชีพ แต่เทคโนโลยีดิจิทัลก่อให้เกิดผลกระทบในทางลบทั้งในแง่ความปั่นป่วนและโดยเฉพาะภัยคุกคามความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์(cyber security) ซึ่งครอบคลุม มาตรการต่าง ๆ ซึ่งทำให้การใช้ข้อมูลและระบบคอมพิวเตอร์สามารถดำเนินไปได้อย่างปรกติและมีประสิทธิภาพ และปลอดภัยจากภัยอันตรายที่เกิดขึ้นหรือมีอยู่แล้ว ภัยคุกคาม และความเสี่ยงต่าง ๆ ที่ยังไม่ได้เกิดขึ้น โดยครอบคลุมเรื่องมาตรการทางกฎหมายต่าง ๆ มาตรการทางเทคนิค กลไกและองค์กรที่รับผิดชอบ การสร้างความพร้อมสำหรับบุคลากรและความร่วมมือระหว่างประเทศ สถานการณ์และลักษณะของภัยคุกคามไซเบอร์ในปัจจุบันสะท้อนความจำเป็นในการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์โดยอาศัยมาตรการทางกฎหมายที่มุ่งรับมือภัยคุกคามเหล่านี้ซึ่งแม้ประเทศไทยกำลังพิจารณาร่างกฎหมายในด้านนี้อยู่แต่เนื้อหาก็ยังขาดความสมบูรณ์และต้องถ่วงดุลเรื่องการใช้อำนาจของหน่วยงานที่รับผิดชอบมิให้กระทำการโดยมิชอบจากการนำข้อมูลที่ได้รับไปใช้ในทางมิชอบ โดยการสร้างกลไกที่ทำให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องเข้ามามีส่วนร่วมด้วย ส่วนกฎหมายอาญาที่ใช้อยู่ซึ่งมีเป้าหมายในการปราบปรามก็ยังต้องปรับปรุงอย่างสม่ำเสมอให้เท่าทันพัฒนาการของเทคโนโลยี และพยายามแก้ไขปัญหาต่าง ๆ เช่น การขาดความเป็นเอกภาพ รวมถึงปัญหาในการปรับใช้กฎหมาย อันได้แก่ เขตอำนาจรัฐซ้อนกัน การบังคับใช้เขตอำนาจรัฐนอกดินแดน การระบุตัวผู้กระทำผิด และความยุ่งยากในกระบวนการสืบสวน สอบสวน และรวบรวมพยานหลักฐาน โดยอาศัยการประสานกฎหมายให้สอดคล้องกัน ความร่วมมือระหว่างประเทศทางอาญาและการจัดทำสนธิสัญญาระดับสากล
