Articles

ธรรมาภิบาลในศาสตร์พระราชา : การทำหน้าที่กับความเมตตากรุณา

Academy of Moral and Political Sciencesby Academy of Moral and Political Sciences

ศ. ดร.ภัทรพร สิริกาญจน
ภาคีสมาชิก

ธรรมาภิบาล คือ การบริหารจัดการที่ดีโดยให้คุณค่าและความสำคัญแก่ชุมชน แต่ในขณะเดียวกันก็ไม่ละเลยปัจเจกบุคคล  ผู้บริหารหรือผู้ปกครองที่มีธรรมาภิบาลจำเป็นต้องมีความยุติธรรม (justice) และความสำนึกในหน้าที่ของตน เป็นต้น ดังปรากฏในทรรศนะทางปรัชญาการเมืองของจอห์น รอลส์ (John Rawls, ค.ศ. ๑๙๒๑–๒๐๐๒) นักปรัชญาชาวอเมริกันยุคปัจจุบัน  รอลส์มีแนวคิดส่งเสริมสิทธิ เสรีภาพ และความเท่าเทียมกันของประชาชน เนื่องจากปัจจัยเหล่านั้นทำให้ประชาชนได้รับความยุติธรรมในสังคม ประชาชนแต่ละคนจึงไม่สามารถสละสิทธิ เสรีภาพ และความเท่าเทียมกันเพื่อประโยชน์ของส่วนรวมได้  ด้วยเหตุนี้ รอลส์จึงไม่เห็นด้วยกับทรรศนะทางปรัชญาแบบประโยชน์นิยม (Utilitarianism) ที่เห็นประโยชน์ส่วนรวมสำคัญมากกว่าส่วนตัว แต่รอลส์กลับสนับสนุนทรรศนะทางปรัชญาของอิมมานูเอล คานท์ (Immanuel Kant, ค.ศ. ๑๗๒๔–๑๘๐๔) นักปรัชญาชาวเยอรมันผู้มีแนวคิดว่า มนุษย์ทุกคนมีจิตสำนึกเรื่องการทำหน้าที่และความยุติธรรมมาตั้งแต่เกิด

ในพุทธปรัชญา มีแนวคิดเรื่องการทำหน้าที่ปรากฏในพระพุทธโอวาทของพระพุทธเจ้าอยู่หลายเรื่องหลายตอนในพระไตรปิฎก และเป็นแนวคิดที่ควบคู่ไปกับเรื่องความเมตตากรุณา  เรื่องการทำหน้าที่เป็นจริยธรรมทางสังคม ส่วนความเมตตากรุณาเป็นคุณธรรมที่มนุษย์ทุกคนควรพัฒนาขึ้นเป็นพื้นฐานของจิตใจ  ในพุทธศาสนาเถรวาท พระอรหันต์เป็นแบบอย่างของผู้ที่ปฏิบัติหน้าที่และมีความเมตตาในขณะเดียวกันอย่างสมบูรณ์ เพราะปราศจากกิเลสตัณหาและดำรงชีวิตเพื่อประโยชน์สุขของผู้อื่น

แนวคิดเรื่องการทำหน้าที่กับความมีเมตตากรุณาปรากฏอย่างชัดเจนในศาสตร์พระราชา (The King’s Philosophy) ที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร หรือ “ในหลวงรัชกาลที่ ๙” พระราชทานแก่ประชาชนชาวไทยทั้งมวลเพื่อการดำรงชีวิตที่ดีงาม เป็นประโยชน์ต่อตนเองและส่วนรวมอย่างยั่งยืน เช่น ทรงส่งเสริมให้ปฏิบัติหน้าที่เพื่อหน้าที่ ซึ่งมีผลให้บรรลุคุณธรรมของความเป็นมนุษย์ และพัฒนาความเมตตากรุณาในจิตใจและในการกระทำต่อผู้อื่นหรือสิ่งอื่น ซึ่งมีผลพลอยได้คือ ความสุขใจ  การทำหน้าที่และความเมตตากรุณานี้ปรากฏอยู่ในทศพิธราชธรรมซึ่งเป็นธรรมสำคัญยิ่งในพระปฐมบรมราชโองการและเป็นแบบอย่างของธรรมาภิบาลของผู้ปกครองและผู้บริหารทุกประเภท ทุกระดับที่พึงปฏิบัติต่อผู้ใต้ปกครองของตน

Academy of Moral and Political Sciences

สำนักวิทยาศาสตร์ ราชบัณฑิตยสภา

View all posts by Academy of Moral and Political Sciences →

You might also like

ปัจจัยเชิงปฏิกิริยาที่ก่อกำเนิดรัฐบาลแบบคณะรัฐมนตรีและตำแหน่งนายกรัฐมนตรี

เศรษฐศาสตร์ว่าด้วยสวัสดิการ และกรณีศึกษาผู้สูงอายุในประเทศไทย

การเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัล : ความก้าวหน้าของฟินเทคไทย (Digital Transformation: Progress of Thailand’s FinTech)

24,022 thoughts on “ธรรมาภิบาลในศาสตร์พระราชา : การทำหน้าที่กับความเมตตากรุณา”

  1. Hi to every one, the contents existing at this site are in fact awesome for people experience, well, keep
    up the good work fellows.

  2. Every weekend i used to pay a visit this website,
    for the reason that i wish for enjoyment, as this this site conations actually fastidious funny data too.

  3. Thanks for your marvelous posting! I genuinely enjoyed reading it,
    you might be a great author. I will be sure to bookmark your blog and definitely will come back from now
    on. I want to encourage yourself to continue your
    great work, have a nice afternoon!

  4. Excellent post. I was checking constantly this blog and I am impressed!

    Extremely helpful info specially the last part 🙂 I care for
    such information much. I was looking for this certain information for a long time.
    Thank you and good luck.

  5. Woah! I’m really digging the template/theme of
    this website. It’s simple, yet effective. A lot of times it’s hard
    to get that “perfect balance” between user friendliness and visual appearance.
    I must say you’ve done a fantastic job with this. In addition, the blog loads super quick for me on Safari.
    Exceptional Blog!

  7. Remarkable! Its really amazing piece of writing,
    I have got much clear idea concerning from this paragraph.

  8. I absolutely love your blog and find many of your post’s to be exactly what
    I’m looking for. Would you offer guest writers to write content in your case?
    I wouldn’t mind producing a post or elaborating on many of the subjects you write related to here.
    Again, awesome blog!

  10. Hello, every time i used to check website posts here in the early hours in the break
    of day, because i enjoy to learn more and more.

  13. It’s not my first time to visit this web page, i am browsing this web site dailly and get pleasant information from here daily.

  18. Wow that was strange. I just wrote an really long comment but
    after I clicked submit my comment didn’t show up.
    Grrrr… well I’m not writing all that over again. Anyhow, just wanted to say great blog!

  23. I’m gone to tell my little brother, that he should also go to see this web site on regular
    basis to get updated from newest gossip.

  25. I think the admin of this website is truly working hard in favor of his site, because
    here every data is quality based stuff.

  27. What i do not realize is actually how you’re not actually a
    lot more neatly-favored than you may be right
    now. You’re so intelligent. You already know therefore
    considerably in the case of this matter, produced me individually believe it from so many various angles.
    Its like men and women aren’t fascinated until it is one thing to accomplish with Girl gaga!

    Your individual stuffs great. Always deal with it up!

  32. Hey just wanted to give you a quick heads up. The text in your content seem to be running off the
    screen in Opera. I’m not sure if this is a formatting issue or something to
    do with browser compatibility but I thought I’d post to
    let you know. The layout look great though! Hope you get the
    problem solved soon. Cheers

  33. I need to to thank you for this fantastic read!! I definitely enjoyed every bit of it.
    I have got you saved as a favorite to check out new things you post…

  122. Thanks , I havｅ just been looking for infߋ about thissubϳect foг ages and yours is the best I have found out so far.But, what about the conclusion? Are yoս positive in regards to the supply?

  148. I used to be recommended this blog by my cousin. I’m not positive whether this put up is written by means of him as nobody else recognize such targeted approximately my trouble. You are amazing! Thank you!

  178. Asking questions are really fastidious thing if you are not understanding something totally,but this article provides good understanding even.

  179. You could definitely see your enthusiasm within the work you write.The world hopes for more passionate writers such as you who aren’t afraidto mention how they believe. All the time go after your heart.

  191. Thank you for the auspicious writeup. It in fact was a amusement account it.Look advanced to far added agreeable from you! However, how can we communicate?

  195. Do you have a spam problem on this blog; I also am a blogger, and I was wanting to know your situation; we have developed some nice methods and we are looking to exchange methods with others, be sure to shoot me an e-mail if interested.

  200. The spike in consumer prices that left inflation at a four-decade high of 6.8% in November prompted the Federal Reserve to dramatically shift its approach as it eyes earlier and faster interest rate hikes.

  203. I do not even understand how I ended up right here, but I believed this put up was good.I don’t recognize who you are however definitely you are going to a well-known blogger for those who are not already.Cheers!

  205. At this time I am going to do my breakfast, after having my breakfast coming again to read other news. Marylinda Rob Whit Almeda Ethelred Thill

  660. Pingback: sildenafil pills online
  665. Pingback: better than viagra
  699. Pingback: cialis europe
  709. Pingback: cialis cost cvs
  775. Pingback: cialis review
  795. Pingback: viagra price walmart
  834. Pingback: azithromycin medication